Ħrafa jew fatt?

Ħrafa

Filwaqt li jista’ jkun li dan huwa minnu għal għadd żgħir ta’ nies, għall-maġġoranza taċ-ċittadini fl-Ewropa, lingwa oħra apparti minn dik li nkunu trabbejna fiha hija meħtieġa għall-edukazzjoni, għan-negozju, u biex nifhmu lil kulturi differenti.

Next question

Aktarx ħrafa

Hemm ċans kbir li fil-fatt inti. Xi snin ilu, kienu jgħidu li persuna bilingwi kellha tkun taf żewġ lingwi tajjeb ħafna, u tkun kelliema nattiva ta’ waħda, u “kważi nattiva” tal-oħra. Illum il-ġurnata, mhux qed nistennew daqshekk affarijiet kbar minn dawk li jużaw il-lingwi. Jekk kapaċi tifhem ir-riklami, il-kanzunetti, il-poeżiji, is-sinjali, il-frażijiet f’lingwa oħra, allura inti multilingwi - tuża aktar minn lingwa waħda biex tifhem il-messaġġ.

Next question

Fatt

“Aktar minn 50 fil-mija tal-popolazzjoni dinjija jaħdmu b’żewġ lingwi jew aktar ta’ kuljum. Fi kliem ieħor, in-norma hija l-multilingwiżmu u mhux il-monolingwiżmu. Hemm bosta raġunijiet għala persuna tista’ titkellem lingwa waħda jew aktar: ikollha ġenituri li jitkellmu żewġ lingwi; tmur pajjiż ieħor biex taħdem; migrazzjoni politika, fejn individwi u familji jkollhom bżonn jitgħallmu l-lingwa ta’ komunità ġdida waqt li jżommu r-rabtiet mal-pajjiż ta’ oriġini; l-edukazzjoni, meta t-tfal jitgħallmu lingwi barranin jew it-tieni lingwa l-iskola; komunitajiet bilingwi jew multilingwi, meta l-individwi jaqilbu jen il-lingwi ta’ kuljum, u ġrajjiet storiċi, bħall-‘iskoperti’ fil-15 u s-16-il seklu li wasslu għall-kolonjaliżmu, fejn il-lingwa tal-kolonizzatur ġiet adottata min-nies u għadha teżisti f’varjetà lokali.” Nayr Ibrahim (2015)

Next question

Ħrafa

Fis-sitwazzjoni li fiha il-lingwa materna tat-tfal tkun l-Ingliż, dik tħallihom jaħdmu bħala monolingwi. Dan ifisser li jkunu qed jiċċaħħdu mill-esperjenza ta’ arrikkiment li jitgħallmu lingwi oħrajn. Min-naħa l-oħra, jekk it-tfal jitkellmu biss il-lingwa materna tagħhom u l-Ingliż, ikunu qed jiċċaħħdu minn bosta opportunitajiet li jiġu bis-saħħa li jkunu jafu lingwi Ewropej (u dinjija) oħrajn. Dan għandu implikazzjonijiet għall-edukazzjoni u l-impjiegi futuri.

Next question

Ħrafa

Riċerka wriet li t-tagħlim ta’ aktar lingwi bl-ebda mod ma jagħmel ħsara lit-tfal – jista’ biss jagħmilhom aħjar biex jikkomunikaw u jitgħallmu aktar lingwi. Xi tfal bilingwi jistgħu jfixklu r-regoli grammatikali minn żmien għall-ieħor jew jużaw kliem miż-żewġ lingwi fl-istess sentenza, pereżempju “quiero mas bread” [irrid aktar ħobż]. Din hija parti normali mill-iżvilupp lingwistiku għan-nies bilingwi, u ma jfissirx li t-tfal ikunu konfużi. Is-soltu, malli jkunu għalqu erba’ snin, it-tfal ikunu jistgħu jisseparaw iż-żewġ lingwi, iżda xi drabi xorta jistgħu jħalltu ż-żewġ lingwi flimkien fl-istess sentenza. Fl-aħħar mill-aħħar se jitgħallmu jisseparaw iż-żewġ lingwi kif suppost.

Next question

Wisq probabbli ħrafa

Din ma tistax tkun inqas vera. Bħala għalliem jew edukatur, tista’ toħloq opportunitajiet għat-tfal biex jużaw il-lingwi tad-dar tagħhom. Billi tistedinhom isibu paralleli mal-lingwa fil-mira u l-lingwa tad-dar tagħhom, tista’ faċilment tifhem xi jkunu qed jgħidu t-tfal u saħansitra titgħallem mingħandhom!

Next question

Ħrafa

Li t-tfal jiġu sfurzati jużaw lingwa waħda għad-detriment tal-lingwa materna tagħhom ma jwassalx għar-riżultati mixtieqa. Il-lingwi tad-dar tat-tfal jipprovdu xibka ta’ sikurezza meħtieġa u għodda konjittiva li jużaw għat-tagħlim. Jekk it-tfal jiġu mħeġġa jużaw il-lingwi tad-dar taghom, dan jiffaċilita li jiżviluppaw il-ħiliet fil-lingwa/i tat-tagħlim, il-lingwi tad-dar, kif ukoll lingwi oħrajn.

Next question

Ħrafa

Infatti, il-lingwa tad-dar tista’ tintuża bħala bażi biex tinkiseb il-lingwa tat-tagħlim u lingwi oħrajn. Din tagħti wkoll lit-tfal lingwa biex biha jikkomunikaw mal-ġenituri, min jieħu ħsiebhom, u forsi wkoll l-għalliema waqt li jkunu qed jitgħallmu lingwi oħrajn.

Next question

Ħrafa

Jekk il-lingwi tad-dar u lingwi oħrajn tat-tfal jiġu rikonoxxuti, dan se jgħinhom iħossuhom milqugħa u apprezzati. Meta jaħdmu f’ambjent li fih iħossuhom apprezzati u siguri, it-tfal ikunu jistgħu isiru aktar interessati u involuti fix-xogħol tagħhom. Meta l-bieb tal-klassi jinfetaħ għal lingwi differenti, il-ħajjiet tat-tfal kif ukoll tal-għalliema jistgħu jiġu arrikkiti. Il-ħin li jintuża biex jiġu inklużi l-lingwi tat-tfal se jiġi ppremjat b’benefiċċji akbar fit-tagħlim tal-lingwi inġenerali.

Allura, kif mort?
Jistgħu jinteressawk il-ħoloq li ġejjin marbutin ma’ dawn il-ħrejjef u oħrajn:
British Council
François Grosjean
Healthy Children
European Day of Languages - Language facts

Dan il-kwiżż oriġinarjament kien fuq is-Inspiring language learning in the early years sit taċ-Ċentru Ewropew għal-Lingwi Moderni tal-Kunsill tal-Ewropa.