Најчесто поставувани прашања за знаковен јазик

01

Зборот “глуви“ понекогаш е напишан со голема буква, а понекогаш со мала буква. Има ли одредена причина за ова?
Во областа на студиите за Глуви, употреба на големи букви "Г" во зборот "Глуви" означува припадност на заедница за Глуви и кои користат автохтон знаковен јазик како основен или избран јазик. Користење на мали букви "г" во зборот "глув" се однесува на луѓе кои имаат медицинско утврдено губење на слухот, но кои не можат да се сметаат себеси дека се членови на заедницата на Глуви, а кои не користиат автохтон знаковен јазик. (Види “"Знаковни Јазици во образованието во Европа - прелиминарни истражувања”", Лорен Leeson, Даблин Советот на Европа 2006.).)

02

Дали сите корисници на знаковен јазик се глуви или наглуви?
Не. Деца на глуви и наглуви лица, исто така, често учат како да го користат знаковниот јазик на нивните родители кој меѓудругото би се сметал како нивен прв јазик, кој го учат пред другите говорни јазици. Исто така, родителите или браќата и сестрите на глувите деца учат како да го користат знаковниот јазик за да се олесни комуникацијата. Исто така, постојат голем број на луѓе кои го учат јазикот во нивното слободно време, бидејќи имаат глуви пријатели или сакаат да станат толкувачи, или едноставно се заинтересирани за јазикот.

03

Постои ли само еден универзален знаковен јазик?
Не, не постои. Постојат многу варијанти и всушност може да има повеќе од еден знаковен јазик во иста земјата, исто како што е со говорните јазици. На пример, постојат два знаковни јазици во Белгија (француски белгиски знаковен јазик и фламански знаковен јазик) или во Шпанија (шпански знаковен јазик и каталонски знаковен јазик). Исто така, постојат различни знаковни јазици во земјите кои имаат ист говорен јазик, како на пример во Велика Британија и Ирска. Ова се должи на историски случувања кои се различни од оние во говорниот јазик.

04

Дали има ‘семејства‘ меѓу знаковните јазици (како што има за говорните јазици - романски или словенски јазици, на пример), кои би овозможиле меѓусебно разбирање?
Да, постојат јазични семејства во рамките на знаковните јазици. На пример австрискиот знаковен јазик или холандскиот знаковен јазик се полесно разбирливи за некој што го знае германскиот знаковен јазик во споредба со некој што го знае италијанскиот знаковен јазик. Спротивно на тоа, британскиот знаковен јазик е многу поразличен од кој било друг европски знаковен јазик и е сличен само на австралискиот знаковен јазик.

05

Дали има некој меѓународен знаковен јазик, што би можел да се смета како "лингва франка"?
Постои меѓународен систем за комуникација кој се нарекува Меѓународен Знаковен Јазик (МЗЈ). Често се користи на меѓународни конференции и на состаноци каде учесниците не користат заеднички знаковен јазик. Овој помошен јазик навистина се користи како лингва франка меѓу корисниците на знаковни јазици од различни земји, како и во спонтани разговори. Меѓутоа не може да се спореди со Есперанто, затоа што МЗЈ не е таков јазик. Тој нема фиксна граматика или лексикон и се води според гестови, кои имаат значење само во тој специфичен контекст, и толкувачот користи речник од неговиот мајчин јазик. Тоа значи дека знаците се разјаснуваат, при што често се користи повеќе од еден знак при опишување на одреден концепт за да се осигура разбирливоста.

06

Дали знаковни јазици се едноставно претставување на изговорените/напишаните зборови?
Не. Тие се полноправно јазици со свои граматиката и синтаксата. Исто како и со други јазици, постојат идиоми, кои е тешко да се преведат и некои зборови/знаци немаат буквален превод во друг (знаковен) јазик.

07

Дали постои стандардизирана форма на знаковните јазици, или како во говорните јазици, постојат различни "дијалекти"?
Претходно имало обиди да се стандардизираат знаковните јазици во Европа. Како и со говорните јазици овие обиди не биле успешни и дијалекти се уште постојат. Ова е, исто така, се должи на училиштата за глуви кои се во различни делови на земјита, кои користат одредени знаци кои што понатака децата ги шират. Често знаци за работните денови и месеците се разликуваат, како и знаци за боите.

08

Колку луѓе користат знаковни јазици во земјите-членки на Советот на Европа?
Oва прашање е тешко да се одговори. Не постои сигурна статистика во секоја земја-членка. Проценка за Европската Унија е 750,000 корисници на знаковни јазици.Во просек, јазичните корисници на знаковен јазик прават околу 0.1% од вкупното население во дадена земја. Ова не ги вклучува луѓето што користат знаковен јазик како втор јазик или деца на глуви и наглуви лица или други членови на фамилијата. За пример, во Финска постојат 5,000 корисници на знаковниот јазик, во Франција 100,000 и во Романија 20-30,000.

09

Дали знаковните јазици се поврзани со Заедничката Европска Референтна Рамка за јазици при Советот на Европа: Учење, Настава, Оценка (ЗЕРР), која се користи во над 35 јазици?
Француското Министерство за образование подготви адаптација на некои делови на ЗЕРР (француска верзија) за Францускиот знаковен јазик, особено заеднички референтни нивоа и дескриптори.

10

Дали постои начин за транскрипција на знаковните јазици?
Да, знаковни јазици може да се транскрибираат на повеќе начини. Не постои стандардизиран начин за транскрипција на знаковни јазици, но често се користи Хамбуршкиот Систем за Нотација (HamNoSys), кој користи одредени симболи за да се опише поставеноста на раката и движењето на знакот. Друг систем кој е исто така функционален на многу сличен начин е Sign Writing (пишување на знаци). Покрај нив, често се користи "glossing", при што знаци се преведени на капитализирани зборовите покажувајќи го лицето, маркери и граматички информации на врвот на зборот или како префикси. За повеќе информации, посетете ја: http://www.signwriting.org/, или http://assets.cambridge.org/97805216/37183/sample/9780521637183web.pdf (поглавје на "конвенции"), или http://www.sign-lang.uni-hamburg.de/projects/hamnosys.html.

11

Каде може најдобро да дознаете повеќе информации за знаковните јазици и како би можеле да научите еден?
Најдобро е да ја контактирате вашата Националниот Асоцијација за Глуви за да дознаете повеќе, каде се одржуваат часови на знаковен јазик и да дознаете повеќе за вашиот национален знаковен јазик. Информации за сите здруженија на глуви во ЕУ може да најдете на интернет на веб-страната на Европската унија на глуви (EUD): http://eud.eu/EUD_Members-i-159.html (мапа). Повеќе информации се достапни на веб-страната на Светската Федерација на Глувите: http://www.wfdeaf.org/members/ordinary-members/list-of-members.


Би сакале да се заблагодариме на Марк Витли (Mark Wheatley) и Аника Пабш (Annika Pabsch) од Европската унија на глуви (EUD - www.eud.eu) за значителен придонес за оваа секција.